Okoliczności w jakich można uznać daną osobę za zmarłą zostały uregulowane w art. 29 – 32 kc. Uznany za zmarłego może zostać „zaginiony”, tzn. osoba której ciała fizycznie nie odnaleziono, nie jest zatem wiadomo, czy żyje czy też nie.
Warunkiem uznania osoby zaginionej za zmarłą jest upływ określonego przez ustawę terminu, który różni się w zależności od tego w jakich okolicznościach zaginęła dana osoba. Zasadę określa art. 29 kc, który odnosi się do sytuacji „zwykłego” zaginięcia, któremu nie towarzyszą inne szczególne okoliczność. Przepis ten stanowi, że zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył. Jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu. Uznanie za zmarłego nie może jednak nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.
Powyższe terminy zostają skrócone, w sytuacji, gdy zaginięciu osoby towarzyszą szczególne okoliczność jak katastrofa lotnicza, czy inne szczególne zdarzenie. Art. 30 kc stanowi, że kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu sześciomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przeznaczenia - z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim wiadomość. Jeżeli jednak osoba Jeżeli zaginęła w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia nie przewidzianym wyżej, może być uznana za zmarłą po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać. Taką inną szczególną okolicznością będzie np. pożar, czy powódź.
Ustalenie chwili śmierci osoby zaginionej może być utrudnione. Ustawa przewiduje zatem pewne ułatwienia w postaci domniemań prawnych uregulowanych w art. 31 i 32 kc. Domniemywa się mianowicie, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego. Jako chwilę domniemanej śmierci zaginionego oznacza się chwilę, która według okoliczności jest najbardziej prawdopodobna, a w braku wszelkich danych - pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe. Jeżeli w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego czas śmierci został oznaczony tylko datą dnia, za chwilę domniemanej śmierci zaginionego uważa się koniec tego dnia. Jeżeli kilka osób utraciło życie podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa, domniemywa się, że zmarły jednocześnie.

• Pomocna porada
• Przestań lubić