Nawożenie dolistne bywa traktowane jako alternatywna dla tradycyjnego zabiegu doglebowego. W dodatku w niektórych przypadkach, np. przy niedoborze konkretnych pierwiastków pokarmowych, jest bardziej uzasadnione. Efekty są szybsze, co zapobiega negatywnym skutkom chorób fizjologicznych. W jakich jeszcze sytuacjach warto stosować nawozy dolistne? Jakie są najważniejsze zasady stosowania?
Kiedy powinno się stosować nawożenie dolistne?
Nawożenie dolistne ma największe znaczenie przy wystąpieniu oznak niedoboru pierwiastków pokarmowych u roślin. Składniki pokarmowe najszybciej są wchłaniane i transportowane przez zielone, nadziemne części roślin. Tym samym szybciej zapobiegają chorobom fizjologicznym niż w przypadku transportu przez korzenie. Jednocześnie ogranicza się ryzyko unieczynnienia pierwiastków, które łącząc się z innymi, znajdującymi się w glebie, tworzą formy niedostępne dla roślin.
Przykładowe skutki niedoboru u roślin:
- Magnez (Mg) – blaszki liściowe, zwłaszcza najmłodsze przebarwiają się na żółtozielono, unerwienie zachowuje ciemnozieloną barwę. Brzegi liści często wyginają się ku górze, pędy są słabe. Rozwój korzeni jest osłabiony.
- Miedź (Cu) – niedobór objawia się chlorozą pędów, ale także zamieraniem końcówek pędów. Młode pędy z liśćmi zwisają i wyglądają na zwiędnięte. Miedź ma bardzo duże znaczenie w uprawie zbóż (m.in. zmniejsza podatność na wyleganie).
- Cynk (Zn) – symptomem jest chloroza międzynerwowa liści, ale w odróżnieniu od niedoboru Mg szybko przekształca się w nekrozy. Poza tym liście są zdrobniałe i przedwcześnie opadają. Objawy z reguły najpierw widoczne są na starszych liściach.
Nawożenie dolistne sprawdza się w przypadku susz, gdy rośliny słabo pobierają składniki pokarmowe z mało wilgotnej gleby. Jednakże terminy zabiegów powinno się dobierać tak, by wilgotność powietrza była możliwie najwyższa (o tym poniżej). Dolistne dostarczanie pierwiastków jest bardziej efektywne w przypadku upraw na glebach o nieuregulowanym pH (np. w wyniku zaniedbania), znacznie odbiegającym od optymalnego dla danego gatunku. Niewłaściwy odczyn ogranicza pobieranie wody i składników pokarmowych, a przy tym częściej dochodzi do wzajemnego blokowania niektórych pierwiastków. Szeroka oferta nawozów dolistnych znajduje się w sklepie rolniczym online.
Zasady stosowania nawozów dolistnych – jak zoptymalizować zabieg?
Zarówno w przypadku nawożenia doglebowego, jak i dolistnego kluczowe jest optymalne stosowanie dawek. Można je aplikować na raty, np. wykonywać dwa lub trzy zabiegi. Rośliny mają określoną zdolność do pobierania składników pokarmowych. Wpływają na to nie tylko ich uwarunkowania genetyczne czy faza rozwoju, ale także czynniki zewnętrzne. Dlatego zabieg wykonuje się w określonych warunkach:
- Nawożenie wykonuje się rano lub wieczorem, gdy wilgotność powietrza jest wyższa niż w cieplejszych godzinach. Według szacunków optymalny parametr oscyluje w granicach 60-80%, a nie powinien spadać poniżej 40%. W warunkach niskiej wilgotności woda może odparować zbyt szybko z cieczy roboczej, co zwiększa ryzyko poparzenia roślin. W dodatku przy większej wilgotności komórki lepiej uwodnione (pełny turgor) efektywniej pobierają składniki pokarmowe. Dlatego w przypadku susz dobrym rozwiązaniem jest wykonanie nawożenia po wcześniejszym nawadnianiu (gdy rośliny już przeschną).
- Prace zaleca się wykonywać w czasie bezwietrznej i bezdeszczowej pogody. Nie aplikuje się nawozów na niedługo przed prognozowanymi deszczami czy zaprogramowanym nawadnianiem. Najlepiej, jeśli w ciągu najbliższych 48 godzin po zabiegu pogoda jest bezdeszczowa. Natomiast lekkie zamgławianie upraw po wykonaniu oprysku jest korzystne: wydłuża czas, w którym rośliny są zdolne do pobierania makro- i mikroelementów.
- Optymalna temperatura powietrza wynosi ok. 15 °C, wtedy pobieralność jest największa, a straty nawozu ograniczone. Unika się nawożenia w temp. poniżej 10 °C oraz powyżej 20° Nie dopuszcza się nawożenia w temp. powyżej 25 °C (ryzyko stresu fizjologicznego i poparzenia). W czasie chłodów rośliny słabo pobierają pierwiastki, w czasie upałów woda zbyt szybko wyparowuje.
- Zaleca się stosować zwilżacze (surfaktant), które zmniejszają napięcie powierzchniowe kropel cieczy roboczej.
- Znaczenie ma jakość wody, w szczególności odczyn. Składniki pokarmowe są najsprawniej pobierane przy pH oscylującym w granicach 5.0.
- Dawki wody mogą różnić się, ale najczęściej zaleca się użycie 200-300l/ha.
Powyższe zasady są uśrednione dla szerokiej grupy nawozów dolistnych. W pierwszej kolejności trzeba więc kierować się instrukcjami konkretnych produktów, gdyż wartości, np. dopuszczalna minimalna wilgotność czy temperatura powietrza mogą się nieco różnić.
Prawidłowo dobrane i zastosowane nawozy pozytywnie wpływają na jakość i wysokość plonu, zapobiegają skutkom chorób fizjologicznych i poprawiają odporność na niekorzystne czynniki. Docelowo ich stosowanie po prostu się opłaca.
- Zewnętrzny materiał partnerski